NGÀY TẾT QUA KÝ ỨC CỦA TUỔI THƠ
Thảo Nguyên

Tôi còn nhớ những năm 6, 7 tuổi những ngày Tết đối với tôi thật vui sướng và tôi luôn mong đợi ngày nầy mau đến để tôi được mặc đồ mới, được tiền lì xì, được theo cha mẹ đi thăm bà con Nội Ngoại mà ngày thường tôi ít được đi.

Từ giữa tháng Chạp(tháng 12 âm lịch), sau khi công viêc đồng áng kết thúc là mọi người trong xóm làng tôi bắt đầu lo Tết. Nhà nhà lo sơn phết, quét dọn lại nhà cửa, mua gạo nếp gói bánh tét, quết bánh phồng, làm bánh tráng. Các trẻ nhỏ thì xúm xít bên cha mẹ xin tiền mua hoặc may quần áo mới để mặc vào ngày Tết.

Tiếng chim tu-hú kêu khắp nơi trên cánh đồng làng làm cho mọi người càng nôn nao càng chuẩn bị nhanh hơn cho kịp. Tiếng pháo, tiếng đốt lói (loại ống làm bằng thân tre hoặc thân cây đu đủ, hổn hơp gây tiếng nổ bằng khí đá+nước) nổ đì đùng đầu trên, xóm dưới...

Đến ngày 23 tháng Chạp nhà nào cũng tổ chức cúng đưa Ông Táo về trời. Ngày xưa người dân mình ăn Tết rất lâu nên vào ngày nầy ngưòi ta coi như đã vào Tết.

Do đó mà có câu ca dao dân gian :
“ Cu kêu ba tiếng cu kêu,
Trông mau tới Tết dựng nêu ăn chè “

Bánh phồng, bánh tráng thì người ta lo làm trước nên kể từ ngày nầy hàng xóm nhất là mấy bà, mấy chị đến nhà nhau tráng bánh vần công lẫn nhau. Còn bọn trẻ nhỏ chúng tôi thì dành nhau đem bánh vừa tráng xong đem phơi ngoài sân nắng. Không khí thật khẩn trương, nhộn nhịp và vui vẻ.

Những chuyến đò dọc trên sông đưa đến chợ Tân Châu thật đông khách. Trên những chuyến về chở đầy hàng hóa nào dưa hấu, rau cải, trái cây, những chậu mai vàng vừa nở nụ.

Trong nhà ngoài ngõ, đâu đâu cũng được sắp xếp, quét dọn gọn gàng, sạch sẽ. Bọn trẻ chúng tôi hôm nay cũng bắt dầu được nghỉ học nhưng không còn chơi đùa với nhau như những ngày thường mà hăng hái tiếp với anh, chị, mẹ cha… những việc đươc giao cho. Vài đứa trẻ hàng xóm bắt đầu đem khoe với mấy bạn hàng xóm bộ quần áo mới, hoặc đôi dép mẹ vừa mới mua về.

……. Hôm nay là ngày 30 Tết trên bàn thờ tổ tiên gia đình được ba mẹ tôi trang hoàng lộng lẫy . Bộ lư hương bằng đồng được đánh bóng từ ngày hôm qua. Một bên đặt chậu mai vàng còn bên đối diện là dĩa trái cây ngũ quả (5 loại trái cây) đặc biệt là phải có 1 chùm quả sung (với ước vọng là sang năm mới gia dình được sung túc).

Trên chiếc sạp ở gian nhà trước, mẹ tôi cùng các bà hàng xóm đang gói bánh tét, loại bánh nầy theo tâp tục ở quê tôi là phải có để cúng Ông Bà, Tổ tiên vào đêm Giao thừa. Nồi bánh tét thường được hấp(nấu) vào chiều hoăc tối ngày 30 tháng Chạp). Gia đình tôi có thông lệ là cả nhà thức quây quần bên bếp lửa, bên ánh sáng bập bùng, canh nồi bánh tét… chờ đón Giao thừa. Đối với tôi giờ phút sum họp, đoàn tụ nầy rất thiêng liêng và ấm cúng nhất vì các thành viên trong gia đình tôi, anh em tôi… đều phải có mặt trong giờ phút nầy hằng năm. Chính vì vậy mà từ đó về sau nầy, mỗi lần Tết đến, tôi là người tình nguyện thức chụm lửa, canh nồi bánh tét cho đến khi chín.

Khỏang 5 giờ chiều ngày 30 là bọn trẻ xóm tôi rũ nhau xuống sông tắm rửa để mặc đồ mới. Dù nhà giàu hay nghèo cha mẹ cũng đều sắm may cho mỗi đứa con của mình một bộ đồ để mặc Tết. Cũng từ giờ nầy, các mẹ và các chị trong mỗi gia đình lo quét dọn nhà cửa, vườn tược chung quanh. Những hủ gạo, lu nước đều được lo đổ đầy từ giờ phút quan trọng nầy.

Trong khi người lớn còn lu bu giải quyết công việc còn lại để chuẩn bị đón rước năm mới thì ngoài đường làng từng tốp bọn trẻ xúng xính trong bộ quần áo mới, đi tới đi lui khoe với xóm làng. Tôi cũng chờ đợi giây phút nầy,s au khi ngắm nghía bộ đồ vừa mới mặc tôi ra đường gia nhập với bọn trẻ …và ngày mai nầy sang NĂM MỚI tôi biết rằng tôi được thêm một tuổi…..

Thảo Nguyên

===============================================================================================

Đọc "Ngày Tết qua ký ức của tuổi thơ", sao mà thấy nôn đến Tết quá!
Năm mươi mấy cái Tết trôi đi nhanh chóng trong cuộc đời, hôm nay nghe Thảo Nguyên nhắc đến, tuổi thơ bỗng sống dậy, lòng vui vui.
Tết của Thảo Nguyên bắt đầu bằng tiếng tu hú kêu rồi sau đó là tiếng quết bánh phồng và tiếng nô đùa của bọn trẻ háo hức đón Xuân quanh bếp hồng của nồi bánh tét. Ô! sao nó giống quê tôi quá. Hình ảnh của Thảo Nguyên ngày nào cũng là ảnh hình ảnh của tôi, xúng xính trong bộ đồ mới, hai tay bịt lấy hai tai xem đám bạn đốt pháo!
Ngày ấy, khi tiết trời bớt lạnh, nhà nhà chuẩn bị đón Xuân. Vui nhất là tiếng bì bọp quết bánh đầu trên xóm dưới hòa cùng tiếng cười khúc khích của các cô cán bánh. Bây giờ không thấy nữa, người ta ra chợ mua. Cả cái mâm "ngũ quả" của Thảo Nguyên cũng không còn, thay vào đó là vài chục lon bia. Duy chỉ mai vàng thì còn nhiều, thật may!
Không biết tuổi trẻ ngày nay có cảm nhận niềm vui khi sáng mùng Một mừng tuổi ông bà và được tiền lì xì? Chớ tôi hồi nhỏ, đêm 30 Tết ngủ không được, trông mau sáng để được lì xì.
Bài viết của Thảo Nguyên lột trần những háo hức tuổi thơ một cách đầy đủ, đồng thời đánh thức những người xa quê hãy nhớ về một tình tự quê hương. Đẹp thay!
T.C.T.

===============================================================================================

Chung được sinh ra ở một xã ở đồng sâu thuộc quận Hồng ngự. Vì sự bình yên nên cả gia đình phải bồng bế nhau đến sống ở một xóm nghèo ở đường Nguyễn Công Nhàn Tân Châu. Ở đây không có người giàu.

Hai bên nhà Chung là nhà của bác Tư, bác và 2 con là Cường và Tấn Lợi đều chạy xe lôi để kiếm sống hàng ngày.
Nhà còn lại là của ông bà ba hàng ngày phải ra chợ gánh nước mướn.

Những ngày tết ở đây ít được chuẩn bị chu đáo, như nhà Chung những ngày nầy mẹ thường mua 1-2 kg thịt, it hột vịt, ít mứt, thèo lèo là qúa đủ.
Quần áo 1 bộ thường dùng cho 2-3 cái tết, mặc ngày mồng 1 và 2 rồi xếp cất để năm sau mặc tiếp.

Tết mấy đứa nhỏ trong xóm thích nhất là ra chợ xem người ta bán đồ, thấy thứ nào cũng lạ thứ nào cũng đẹp hết.
Nhưng chúng chỉ dám hỏi ở những xịa bán những cuồn pháo kim, súng bắn pháo bằng cây thôi, vì những nơi nầy mới phù hợp với số tiền it ỏi của mình.

Còn một điều nữa mà Chung lúc đó không dám nói ra là mong bác Tư có ít khách. Những lúc như vậy Chung thường đứng gần đường cho bác thấy, bác cho tháp tùng với mấy bạn khách đi vòng lớn, vòng nhỏ thật sướng. Có hôm làm ăn được bác còn cho mỗi đứa 1 cây kem nữa chứ, bác nói “tao lì xì tụi bây”, chúng tôi chỉ đáp bằng cách "nhoẻn miệng cười"

Ngày 30 tết ngoài việc đổ nước, gạo đầy lu, buổi chiều Chung thường thấy mẹ mua thêm một ít bông vạn thọ và xin ít bông điệp đỏ về cắm trong bình để trên bàn thờ.
Chừng 8 giờ tối mẹ đã bắt đầu cúng rồi, không rõ mẹ vái gì nhưng vái rất lâu.

Bây giờ mẹ không còn nữa, mỗi lần tết về, sáng mồng một Chung dành thời gian để viếng mộ bà và thầm hỏi: các con có được ngày nay chắc nhờ lời khẩn cầu đó của mẹ?

Chinhlongphu

Trở về Trang Xuân Mậu Tý 2008