Trường Trung Học Công Lập Tân Châu

Sinh: người Mẹ phải khó nhọc cưu mang hơn chín tháng, chịu sự đau đớn trong lúc đẩy thai nhi ra khỏi lòng mẹ

Cúc: Nuôi dưỡng, nâng đỡ, chăm nom, săn sóc hài nhi cả vật chất lẫn tinh thần. Tình cảm rất tự nhiên nhưng gắn bó ân cần, nên khi Cha Mẹ nhìn con thêm hân hoan vui vẻ, bé nhìn Cha Mẹ càng mừng rỡ cười tươi.

Súc: Cho bú mớm, lo sữa nước cháo cơm, chuẩn bị áo xống ấm lạnh theo thời tiết mỗi mùa; trông cho con lần hồi biết cử động, điều hòa và nên vóc nên hình cân đối xinh đẹp.

Dục: Dạy dỗ con thơ động chân cất bước linh hoạt tự nhiên; biết chào kính người lớn, vui với bạn đồng hàng; tập con từ câu nói tiếng cười hồn nhiên vui vẻ. Khi trẻ lớn khôn thì khuyên răng dạy dỗ con chăm ngoan, để tiến bước trên đường đời.

"Dạy con từ thuở còn thơ,
Mong con lanh lợi, mẹ cha yên lòng"

Vũ: Âu yếm, nâng niu, vuốt ve, bế ẵm ... để con trẻ vào đời trong tình cảm trìu mến thân thương .

Cố: Chăm nom, thương nhớ, đoái hoài, cố cập con trẻ từ tấm bé đến khi không lớn, lúc ở gần cũng như lúc đi xa :

"Con đi đường xa cách
Cha Mẹ bóng theo hình
Ngày đêm không ngơi nghỉ
Sớm tối dạ nào khuây"

Phúc: Giữ gìn, đùm bọc, che gió, chắn mưa, nhường khô, nằm ướt, hay Cha Me quên mình chống đỡ những bạo lực bất cứ từ đầu đến, để bảo vệ cho con.

Phục: theo khả năng và tâm tính của trẻ mà uốn nắn, dạy dỗ, tìm phương pháp hướng dẫn trẻ vươn lên hợp tình đời lẽ đạo, tránh cho con bị lôi cuốn bởi tiền tài ảo vọng, vật chất và thị hiếu bên ngoài.

Trưởng: Lo lắng tận tình, đầu tư hợp lý, cho con học tập để chuẩn bị dấn thân với đời; cố vấn cho con nên vợ thành chồng xứng hợp với gia phong, thế đạo. Dù không cố chấp vấn đề "môn đăng hộ đối", nhưng vợ chồng so le về tuổi tác, trình độ, sức khỏe và khả năng thu hoạch tiền tài... cũng thiếu đi phần nào hạnh phúc lứa đôi, mà tuổi trẻ thường vì tiếng sét ái tình, làm lu mờ lý trí, khi tỉnh ngộ xem như chén nước đã đổ, khó mà lấy lại đủ!

Đọc bài này BD mới càng thấy rõ hiểu biết của mình thật hời hợt. Hồi đó giờ, (cũng như mọi người) làm con rồi làm mẹ, BD nghe, hiểu và cảm nhận được ân đức của cha mẹ. BD cũng từng nghe nói đến "chín chữ cù lao" nhưng chưa bao giờ để ý tìm hiểu kỹ đó là những chữ gì! Thiệt là...
Nay nhờ có bài sưu tầm này của cháu nkluân, BD mới vỡ ra: thì ra "chín chữ cù lao" là vậy đó! Cám ơn cháu nhiều lắm nha!
===============
BD có thắc mắc nhỏ: vũ và phủ đồng nghĩa với nhau, hay người ta viết lộn? Nếu chỉ có một chữ đúng thì là chữ nào?
BD thấy, có nơi ghi là vũ, có nơi ghi là phủ (cùng ghi nghĩa là vuốt ve, trìu mến)
Ai biết làm ơn giải đáp giùm, BD cám ơn trước.


---------------------
Sinh (sinh đẻ), Cúc (nuôi), Vũ (vuốt ve), Súc (cho bú), Trưởng (lớn), Dục (dạy), Cố (chăm nom), Phục (theo tính dạy), phúc (giữ gìn)
---------------------
Sinh - Cúc - Phủ - Súc - Trưởng - Dục - Cố - Phục - Phúc

-------------------------------

1. Sinh: Sanh đẻ

2. Cúc: Nâng đỡ

3. Dục: Dạy dỗ

4. Phủ: Vuốt ve trìu mến

5. Xúc: Cho bú sữa

6. Trưởng: Nuôi cho khôn lớn

7. Cố: Trông nom

8. Phục: Ôm ấp

9. Phúc: Bảo vệ

Phần lớn các bài viết đều viết chữ Vũ, hình như là do vần hơn .... Một số rất ít ghi là Phủ. Theo nkinhluan thì chữ Vũ có ý nghĩa đúng hơn

Tặng cô thêm bài thơ

"Đi khắp thế gian không ai tốt bằng Mẹ
Gánh nặng cuộc đời không ai khổ bằng Cha

Nước biển mênh mông không đong đầy tình Mẹ
Mây trời lồng lộng không phủ kính công Cha

Tần tảo sớm hôm mẹ nuôi con khôn lớn
Mang cả tấm thân gầy Cha che chở đời con

Ai còn Mẹ xin đừng làm Mẹ khóc
Đừng để buồn lên mắt Mẹ nghe không?"

Công ơn mẹ bao la biển cả,
Còn thân con như lục bình trôi.
Thương con, mẹ nâng niu, chiều chuộng,
Hy sinh đời mình, mẹ cho con.
Bao ngày qua, thân tàn, tóc bạc,
Nếp nhăn như sâu thẩm đáy lòng,
Để in trên vầng trán, mẹ hiền,
Công ơn này biết sao con trả?

Hỡi mẹ yêu ơi, mẹ thời cao cả,
Con bao giờ mới được như mẹ đây?

"Núi cao biển rộng mênh mông,
Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi!" (Ca dao )

Về chín chữ CÙ LAO thì nhiều sách vở, tài liệu nêu ra không giống nhau :
* Theo Cao Đài Tự Điển và vài tài liệu ghi: Sinh (sanh đẻ), Cúc (nâng đỡ), Dục (dạy dỗ), Phủ (vuốt ve trìu mến), Xúc/Súc (cho bú sữa), Trưởng (nuôi cho khôn lớn), Cố (trông nom), Phục (ôm ấp), Phúc (bảo vệ)
Và như taì liệu nkihngluan đã dẫn.
*Theo Tự điển Hán Việt (Nguyễn Văn Khôn, Đào duy Anh) thì chín chữ đó là :
生 sanh, sinh: đẻ ra
鞠 cúc: nuôi,nâng đỡ
育 dục: dạy dỗ (nuôi cho khôn)
撫 phủ, còn đọc là vũ: vỗ về,vuốt ve, trìu mến (thế nên có nơi ghi là PHỦ có chỗ ghi là VŨ)
顧 cố: trông nom
復 phục: quấn quít
俯 phủ: nâng niu
畜 súc: nuôi cho lớn
腹 phúc: bồng bế
Theo quan niệm Nho Giáo thì công ơn Cha Mẹ có Chín (9), nhưng theo Phật Giáo là mười (10) như sau :
1/- Thập ngoạt hoài thai (mười tháng cưu mang)
2/- Lâm sản thọ khổ (sanh chịu khổ nhọc)
3/- Sanh tử vong ưu (sanh được con quên lo rầu)
4/- Yến khổ thổ cam (uống đắng nhả ngọt)
5/- Hồi trang tửu thấp (nhường chỗ khô nằm chỗ ướt)
6/- Nhũ bộ dưỡng dục (dưỡng nuôi bú mớm)
7/- Tẩy trạc bất tịnh (giặt rửa không ngần ngại ngừng nghỉ)
8/- Viễn hành ức niệm (theo dõi bóng hình con, khi con đi xa)
9/- Dĩ tạo ác nghiệp (gây nên tội hoặc làm điều ác vì con)
10/- Cứu cánh lân mẫn (tình thuơng cao cả đến tột cùng)

Xin được bổ túc và thêm phần chữ Hán để đối chiếu. Thật ra Tôi không rành tiếng Hán; khi gặp nó thì ngồi cả ngày vật lộn với tự điển.
Thân mến
NT2