|
CHÙA GIỒNG THÀNH, KINH VĨNH AN, KINH VĨNH TẾ - CHUYỆN BÊN LỀ
Nguyễn Thành Tài
Cách nay vài tháng có anh bạn hỏi tôi về sự tích chùa Giồng Thành.
- Tôi chỉ biết khái quát bên lề. Muốn hiểu rõ và cần tài liệu tham khảo, anh có thể nhờ người thân hoặc bạn hữu ở quê nhà giúp tìm quyển Địa Phương Chí Tân Châu do Thầy Nguyễn Văn Kiềm* biên soạn, đồng thời đến gặp trụ trì chùa hỏi rõ hơn.
Khách phương xa muốn viếng chùa, nếu hỏi đường đến Long Hưng Tự**(chùa Long Hưng) thì người chỉ đường hơi do dự suy nghĩ; nhưng nếu hỏi thăm Chùa Giồng Thành thì sẽ được chỉ dẫn tường tận (Tân Châu còn có Long Đức Tự*** và các chùa khác nữa).
Do đâu có tên gọi Chùa Giồng Thành?
* Chùa Giồng Thành
Nghe kể (đúng, sai?): Vua Gia Long Nguyễn Ánh trên bước đường lập nghiệp, lúc bôn Nam, tẩu Bắc có dừng lại vùng đất Tân Châu ngày nay. Khu vực đóng quân được đào đất đắp bờ thành bao bọc, gọi là Hào Lũy, Hào Thành (?).
Chùa tọa lạc trong phạm vi giồng đất bờ thành nên dân gian gọi tên là Chùa Giồng Thành.
Năm 1960, tôi có đến xem dấu tích bờ thành.
Qua khỏi khu đất vườn cây sau chùa, thấy rõ bờ thành còn lại to hơn giồng đất bờ bao. Chòm cây trên gò đất trước mặt kia là cột cờ, đất được đắp cao, trồng trụ cột cắm cờ. Chúng tôi đến đó, gò đất cột cờ bấy giờ cao khỏi mặt ruộng chừng 1m, bề mặt khoảng 3m.
Ngày nay, dấu tích cũ chắc không còn! (?)
* Kinh Vĩnh An
Đầu vàm kinh, bờ phía công viên không bị sạt lở, có trụ bia tên con kinh, bằng đá đen huyền, dày non 1 tấc, ngang chừng 5 tấc, cao lối 1m, hai mặt, viền chạm hoa văn đơn giản, giữa khắc 3 chữ Nho tên con kinh xếp thứ tự từ trên xuống VĨNH AN HÀ.
Không nhớ lúc nào, tôi không thấy trụ bia kia, hỏi ra được biết: Năm ấy chiếc trực thăng gãy cánh, rớt đụng văng bia xuống mé kinh. Ngày tháng qua, đất cát vùi lấp mất.
Kinh đào xong năm 1845***. Phải chăng để ghi ơn và cho người đời sau nhớ đến công khó nhọc dân đào kinh, nên tiền nhân đã ghép hai chữ đầu Vĩnh, An của Vĩnh Long-An Giang đặt tên kinh,Vĩnh An Hà?
Khi chưa có con kinh này, muốn đi Châu Đốc, xuồng ghe phải vòng xuống Vàm Nao, qua Hậu Giang ngược lên khá xa.
Nhân đây, theo dòng Vĩnh An sang Châu Đốc đến viếng Nhàn Tĩnh Phu Nhân Vĩnh Tế
* Kinh Vĩnh Tế
Kinh Đào xong năm 1824, được đặt tên: Vĩnh Tế Hà.
Nghe nói rằng, tên vị Chánh Thất của ông Thoại Ngọc Hầu, Nhàn Tĩnh Phu Nhân – Châu Thị Vĩnh Tế được dùng đặt tên con kinh.****
Có sự trùng hợp ngẫu nhiên thật kỳ thú. Tôi nghĩ, tiền nhân đã khéo léo, kín đáo, sâu sắc bày tỏ tâm ý: Để đáp đền ơn vua lộc nước, quyết đem hết tài sức ra giúp nước, giúp đời: tế thế an bang
Châu Đốc Vĩnh Tế : Tế thế
Tân Châu Vĩnh An : An bang
Cùng nhau, chung sức, chung lòng giữ nước, giúp đời để cho:
Bốn phương phẳng lặng, hai châu vững vàng
(mượn thơ Kiều của Nguyễn Du, thay chữ kinh bằng chữ châu).
--------------
*Thầy Nguyễn Văn Kiềm,khoảng 1956 dạy lớp Nhất, nghe nói Thầy đã trang điểm tăng thêm vẻ đẹp cho đứa con tinh thần của mình,thầy đi làm khai sanh để nó laị góp mặt với đời. Nhưng người khác nhận tờ khai sanh kia (?)
**Có tài liêu cho rằng Chùa do Thiền Sư Minh lý xây cất năm 1875
***Long Đức Tự(Chùa Long Đức)bấy giờ ở giửa đồng nên còn được gọi là Chùa Trong,thuở ấy chúng tôi gọi là Chùa Long Giáng(Tên ngôi Chùa trong Hồn Buốm Mơ Tiên của Khái Hưng)
****Theo Nguyễn văn Hầu trong"nửa tháng trong miền Thất sơn" Trang 91 nói tên kinh do vua Minh Mạng đặt.
|
