Trường Trung Học Công Lập Tân Châu

CHIỀC XE LÔI

( hính bóng quê nhà )

Càng chạnh lòng hơn khi biết rằng sắp tới đây chiếc xe lôi gắn liền với cuộc sống người dân quê tui sẽ bị “khai tử”. Hổng biết sao người ta có thể cho nó là thiếu an toàn và làm mất vẻ mỹ quan thành phố ? Có lẽ những người trẻ bây giờ quen với những phương tiện vận chuyển hiện đại cho nên họ có biết đâu rằng ngày xưa mẹ của họ, chị của họ nhờ chiếc xe lôi “không an toàn” đó mà đêm đêm băng qua kênh rạch, ruộng đồng, liếp rau, ao cá… vượt qua cầu ván, len lỏi qua bờ đê nhọc nhằn qua đường làng...để chở rau, chở cá, chở trái cây ra tới chợ huyện đổi lấy từng đồng từng cắc về nuôi cả đàn con, đàn em nheo nhóc của họ? Họ có biết rằng cha ông của họ cũng ngày ngày gò lưng đạp trên chiếc xe lôi “mất vẻ mỹ quan” ấy để chở khách, chở lúa mướn…mà nuôi họ ăn học nên người? Vậy mà bây giờ khi họ đã thành danh thành chức rồi thì họ lại ra lệnh dẹp đi cái phương tiện nuôi sống cả gia đình họ như vậy đó.


Không biết có từ bao giờ, nhưng lúc tôi lớn lên đã thấy quê mình đâu cũng có xe lôi, người có tiền thì đi xe lôi máy, nghèo như mẹ con tui thì đi xe lôi đạp, mà ngày đó tui lại không thích mình đi xe lôi đạp mà chỉ thích đi xe lôi máy thôi, bởi lẽ tui thấy người đạp xe lôi đạp cực khổ hơn người chạy xe lôi máy mà tiền công cho một cuốc xe trên cùng một đoạn đường lại ít hơn...



Tui còn nhớ ngày xưa ở cái xóm bờ sông Cầu trong có duy nhất ông Năm chồng của bà Ba làm chạy xe lôi, Một mình ông đạp xe mà nuôi cơm cả nhà, lo cho 6 đứa con ăn học tới nơi tới chốn. Cả xóm hể ai có việc gì mà cần đi xe lôi là kêu ông Năm chạy. Tui có cái thú là ngồi xe lôi chỉ thích ngồi đằng trước, ngồi một bên càng xe, ngay mặt gió, gần sát lưng ông Năm, thòng hai chân xuống tòn ten mà không hề sợ té. Còn mẹ tui thì chỉ ngồi ở băng sau…ngồi sau lần nào tui cũng ngó thấy cái lưng ướt mồ hôi của ông Năm rướn lên, khom xuống theo từng nhịp đạp xe, mà tui thương ông quá, vậy mà khi tới nơi mẹ tui hỏi ông lấy bao nhiêu tiền ông chỉ gãi đầu cười: “Cô cho tui bao nhiêu cũng được…!” Nhớ mà thương…



Gần 20 năm rồi tui không về thăm lại xóm cũ, không biết bây giờ gia đình ông ra sao? Qua những người trong xóm mà tui tình cờ gặp chỉ nghe người ta kể rằng các con ông bây giờ đều lớn khôn và thành tài hết…tất cả cũng nhờ chiếc xe lôi đạp…”không an toàn” kia đấy! …Nghe mà phục!



Nhớ lại cách đây mấy năm, tui có dắt mấy đứa bạn ở Sài Gòn về quê chơi, nữa đêm tụi bạn còn bắt tui ra đường đón cho tụi nó một chiếc xe lôi để tụi nó tham quan một vòng thị xã, đứa nào cũng tò mò thích thú. Khi về Sài Gòn, cho tới bây giờ khi gặp lại tụi nó vẫn nhắc hoài kỷ niệm trên chiếc xe “Miền Tây”- Tụi nó gọi xe lôi quê tui là vậy đó…Nghĩ mà tự hào…


Rồi mai đây chiếc xe lôi vĩnh viễn không còn chạy trên những nẻo đường quê tui, con cháu tụi tui lớn lên chỉ còn biết cảm giác thú vị khi ngồi trên chiếc xe lôi qua sách vở, qua những hồi ức của những người cha người chú chúng kể lại, qua hình ảnh, qua tranh vẽ…chứ trong bảo tàng chưa chắc gì có trưng bày chiếc xe lôi “mất vẽ mỹ quan” ấy để chúng xem nữa…Thấy mà cay cay trong mắt…!




Chiếc xe lôi, không chỉ đơn thuần là một phương tiện vận chuyển nhỏ gọn, tiện dụng và hữu ích. Mà hơn thế nữa, cùng với năm tháng tồn tại, rong ruổi, gắn liền theo cùng với từng, từng con người, mảnh đời, từng miền quê, xứ sở… tự bao giờ nó đã trở thành một phần của hồn quê, một phần của con người, một phần của văn hóa quê tui.

Phan Vân ơi,đọc bài chiếc xe lôi của bạn ,đả làm SKN bỗng thoáng 1 chút bồi hồi và lâng lâng .Thật đó những ai đả từng được sinh ra và lớn lên ở Tân Châu thì không thể nào không có 1 chút kỉ niệm về chiếc xe này.Nhớ ngày xưa khi còn nhỏ ,nhất là khi tết đến .Chiều 30 năm nào khi SKN còn nhỏ,sau khi tắm rửa sạch sẻ và mặc đồ đẹp thì bọn con nít trong xóm cùng thuê 1 chiếc xe lôi chạy từ Cầu Sắt ,chạy vô sân banh, bọc qua rạp hát Ông Hoành rồi chạy tuốt xuống chùa Giồng Thành ,rồi quay về thẳng lên Chùa Cao Đài ,rồi trở về lại Cầu Sắt. Vậy đó xem như hết 1 vòng lớn và vòng nhò . Lúc đó ngồi trên xe lôi con trai thì đập thùng thùng sau đít xe lôi ,còn con gái thì.....ghê ghịt,ghê ghịt .... SKN có 1 kỉ niệm nhớ đời nè,hiện giờ còn 1 cái thẹo trên đầu nè.Năm đó chiều 30 tết lúc đó SKN....7 tuổi.Cũng cùng lũ bạn ngồi lên xe lôi đi vòng lớn vòng nhỏ,chả biết ghê ghịt ra sao mà té cắm đầu xuông đất .Kết qủa là ....vô thương may 3 mũi trên đầu .Vậy là mấy ngày tết phải ở nhà không được đi đâu ,cho chừa tật.....lí lắc .(eo ơi mà sao lúc nhỏ SKN nghịch như con trai) Xin cãm ơn Phan Vân đả cho SKN nhớ lại kỉ niệm ngày nào về chiếc xe lôi mà có lẻ sau này có thể bị lãng quên vì cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn ,những con người của ngày nay hiện tại sẻ cố tình quên ,cố tình từ bỏ quá khứ ...trong đó có chiếc xe lôi .Vì bị cho là mất vẻ mỹ quan .Có phải không Phan Vân .
chị TT ơi ,chị sưu tầm chiếc xe ....máy này ở đâu vậy? Tân Châu chưa có chiếc xe này .Tại sao những người có trách nhiệm ở Thị Xã Tân Châu được xem là nơi có nhiều đổi mới và .......đầy người giàu có, không chịu tìm cách "nâng cấp" chiếc xe lôi như chiếc xe mà chị cho xem .Câu hỏi này chả biết ....thố lộ cùng ai .hic hic hic

- Chiếc xe lôi ở hình 1 trong bài viết trên ta thấy có từ Thốt Nốt trở lên LX, dài lên Tân Châu mình. Loại xe này cao, lòng thùng rất cạn nên rất "hêu". Ở Bạc Liêu cũng có loại xe lôi này nhưng ở đó người ta gọi nó là XE VUA. Theo tôi biết, ở Tân Châu xe lôi vẫn chưa bị cấm (?)
- Còn chiếc ở hình 2 và chiếc do ThThang sưu tầm đưa lên có ở Cần Thơ. Loại xe này có mui, thùng đóng chắc chắn hơn, lòng thùng thấp hơn và được "lôi" bằng xe máy. Như một số địa phương khác, ở CT xe lôi đã bị cấm vì nhiều lý do. Báo chí cũng tốn nhiều giấy mực về vấn đề này rồi. TNP không nói về cái hay cái dở của lệnh cấm, chỉ đôi khi thấy tiếc chiếc xe lôi (khi muốn chở món đồ gì cồng kềnh chút, lỡ bằng xe máy, lỡ bằng xe tải).


(Hồi đó TNP ham đi xe, đi tàu lắm nên thường theo người lớn đi chợ tân Châu, Châu Đốc. Người lớn đi xe mong mau, còn TNP thì luôn mong cho lâu tới chỗ. Lớn lên đi học xa, khi về quê cũng có những dịp đi xe lôi đạp. Trước khi đi cũng hỏi giá, trả giá (vì sợ không hỏi trước sẽ bị chặt đẹp) nhưng thấy người ta đạp đổ mồ hôi ướt cả lưng áo nên khi đến nơi TNP còn cho thêm tiền người ta.
Nói về lưu giữ kỷ niệm của "một thời để thương, một thời để nhớ" thì nhà TNP cũng khá lắm. Nhà có nhiều món đồ không xài tới, "bỏ thì thương, vương thì tội" thành ra phải cất một cái nhà kho để chứa, lâu lâu phải mất công dọn dẹp, sắp xếp lại...)

http://banduong.vn/module/news/viewcont ... =2&ID=9162

(Đôi khi ngẫm nghĩ thấy nhiều chuyện cũng ngồ ngộ. Khi khác sẽ tán dóc tiếp)

Lúc nhỏ khi về quê ngoại TT được đi xe lôi, những lúc đó thích vô cùng cái cảm giác ngồi trên xe chạy chầm chậm thỉnh thoảng gặp ổ gà thi xe lúc la lúc lắc êm êm. Vòng quay bánh xe nhanh hay chậm do người đạp có đôi chân khỏe hay không. Bỏ qua thời gian lớn lên đi bằng xe đạp và xe honda đến khi xa tanchau cũng rất lâu. Lần trở về thăm có thêm hai đứa con, nhớ cái lần đầu cho con đi xe lôi nó sợ té, nhưng khi xe chạy rồi thì tụi nhỏ nhìn mẹ cười tủm tỉm khoái chí, tay biết ghì chặc lấy thành xe lôi. Và thế là ngày nào mấy nhóc cũng đòi đi xe lôi một vòng lớn vòng nhỏ. Nhưng không có ghê ghịt như dì Nguyên đâu nha . Đi xe lôi TT sợ nhất ngồi ngau sau lưng "tài xế" đáng lẻ tính chổ đó là ghế số hai(ngồi đàng trước) như đi xe hơi. Nhưng với xe lôi thì ngồi chổ đó dể bị rớt xuống đường lắm ah. Nhớ lần cuối đi xe lôi tết 2008 đưa cháu ngoại về thăm quê ngoại của bà ngoại cháu , cũng cho cháu đi xe lôi cho biết, con gái T.anh nói" hơn 10 năm con mới ngồi trên chiếc xe lôi nầy" Nhưng bây giờ nó không thích đi xe lôi như ngày xưa bởi "một người mà kéo 5,6 người thấy tội nghiệp quá àh" TT cũng thấy hơi bị đúng. Nhưng cũng thấy không đúng bởi chiếc xe lôi dể "chế tạo" vừa túi tiền cho người lao động nghèo, xe lôi cũng là loại xe 2 trong một. Là chiếc xe đạp rồi móc cái thùng vào thành xe lôi rồi dùng sức người đạp ...để xe đạp lôi cái thùng. Chuyện cấm xe lôi hay hoặc dở không bàn tới, TT chỉ mong ngày về rủ mấy nhỏ bạn làm một chuyến về tanchau thuê xe lôi đi vòng lớn vòng nhỏ rồi ghê ghịt...ghê ghịt cho đã, để nhở không còn xe lôi thì tiếc lắm!

Lần đi xe lôi gần nhất của phuchau hình như ở Long Xuyên 5-6 năm trước. Cảm giác thật là đã nhưng tội nghiệp cho ông đạp xe lôi. Bây giờ đi xe lôi đạp thì tiện một cái là không có đội cái nồi cơm điện trên đầu. Tuy nhiên, xẹ lôi đạp di chuyển hơi chậm. Xe lôi máy thì chạy nhanh hơn và nguy hiểm hơn nhất là đường đi Châu Đốc. Theo như kinh nghiệm từ xe Xích lô, xe lôi không có biến mất đâu Phan Vân, vài năm nữa thế lào nó sẽ được các bác í "tôn sùng" hay ma kết tinh (maketing) như một phương tiện đặc trưng cho du lịch đường bộ miền Tây. Thế là ta sẽ có nguyên dàn xe lôi HTX xanh xanh, đỏ đỏ chở khách du lịch đi lòng vòng chợ mà thôi. Và không chừng mai mốt Ho hậu thía giới - Mít wớt có tổ chức ở An Giang thì mấy cô ấy được các bác cho đi diễn hành bằng... xe lôi ấy.

PV cũng hy vọng mọi việc xe theo chiều hướng tốt như PC nghĩ. PV nhớ nhờ chuyện xảy ra ở bến xe Tân Châu, có một bà hành khách mập , phốp pháp ( có lẻ là dân Sgon thứ thiệt,chưa bao giờ về miệt Tân Châu ) khi bước lên xe lôi bà ta cứ đứng trên thùng xe cười hoài vì không biết ngồi ở đâu.Khi bac tài chỉ chổ ngồi thì bà ta cười ngất và rất lấy làm thứ vị.Thật tình mà nói chiếc xe lôi có nhiều tác dụng lắm,không thê bỏ được đâu.

- Khi cần chỡ hành hóa ( cây tre )có chiều dài quá khổ(5m),các bác tài tháo đầu xe đạp ra , cho hàng hóa vào làm liên kết giửa đầu xe là thùng xe là có thể vận chuyển được.dù cho hàng có chiều dài hơn 5m.(Với kích thước này xe tải bó tay )

- Xe lôi có thể vi chuyển tốt trong địa hình chật hẹp ( Vô hẻm nhỏ )

- Xe lôi có thể tham gia đua cúp Truyền hình khì thào thùng xe

- Xe lôi rất an toàn , Khi có tai nạn xãy ra thì bàc tài là ngưởi đầu tiên hưởng chịu nên bác tài rất có trách nhiệm và tập trung.nên ít xảy ra tai nạn ( xích lô ở sgon thì cứ đưa hành khách ở phía trước nên bọn tôi thường gọi là xe "đút mồi" )

- Xe lôi chỉ có 1 nhược điểm tí ti là bác tài ngồi trước gió bác tài nào hôm trước ăn khoai sống nhiều thì tiêu tốt " thả bom" thì hành khách phìa sau lảnh đủ

Thuơng lắm xe lôi quê tôi.