Trường Trung Học Công Lập Tân Châu

VỀ SÔNG ĂN CÁ VỀ ĐỒNG ĂN ...ĐIÊN ĐIỂN.

Vừa qua TT cùng anh xã, đã có một chuyến An Giang ký sự, lượt về SG đi hướng Châu Đốc, thăm các chiến hửu của anh xã tôi nhưng cũng không quên vào núi viếng bà Chúa sứ trước. Trên đường về long xuyên nghe tin ông cậu mất, cậu là một cán bộ lảo thành của tỉnh AG. Vào chợ đặt một vòng hoa viếng cậu, lính của anh xã tôi không thuộc đường vào chợ nên chạy hơi lòng vòng. Nhờ vậy tôi được dịp nhìn ngắm đường phố. Long xuyên giờ phát triển quá nhanh, tôi đã không còn nhớ gì hết, chỉ có một đặc điểm mà tôi còn nhớ là cây cầu quay. Nhà cậu nhìn ra bờ sông cũng rất là thơ mộng. Ngày xưa có vài lần theo chị đi LX nên tôi nhớ. Đến viếng gặp vô số người quen, vài "quan" anh ở tỉnh là bạn học, là anh em họ của tôi, tay bắt mặt mừng bởi không dể gì gặp được nhau như thế nầy. Anh xã thì vui lắm! Theo lời mời, tối nay sẻ chiêu đãi bọn tôi ở BG quán. Chủ xị là anh bạn học của tôi 28 năm chưa gặp lại.
Lần đầu tôi dẫn anh xã về quê, giới thiệu với bạn bè nên tâm trạng háo hức lắm, gặp lại bạn củ ai mà không thế nhỉ? Hen gặp ở quán... anh bước vào dáng to cao… bụng phệ (có lẻ nốc nhiều bia rượu hahaha!) Theo sau anh một người ban nữa... người ấy là bạn của anh xã, một chính ủy BP tỉnh. Tôi đã không biết, nên gọi món gì khi anh bảo:
-T.Thảo "đi chợ" đi!
- Em không biết gọi gì nè, về miền tây ăn đặc sản miền tây đi anh!
- Vậy nghen! và anh S không cần suy nghỉ lâu, anh "đi chợ" xong. Quay sang anh nói: - cho ox TT thưởng thức một món ăn "đặt biệt" một năm chỉ có một lần. Và chỉ có vào mùa nước nổi (anh ra vẻ bí mật làm TT suy nghỉ đó là gì nhỉ?) Và khi món ăn bê ra thì là ...cá linh . Lính của ox tôi thấy cá linh thì "ồ cá nầy lâu lắm em mới ăn lại, ngày xưa đi công tác ở tan châu có biết). Còn tôi thì hay nói với những người saigon chưa biết con cá linh rằng:
- Ai ở miền tây ít nhất vài lần ăn con cá linh, tuy nó nhiều xương, nhưng người miền tây biết cách chế biến theo độ lớn của cá. Nếu cá vừa bằng hai ngón tay thì kho hầm rục xương, chẻ mía lát mỏng lót dưới đáy nồi. Cá chín cho mùi vị thơm ngon mềm ruc xương nhưng không nát con cá. Cá lớn hơn thì nướng, nấu canh chua v..v..
Hôm nay chúng tôi ăn cá nhỏ xíu, kêu là cá linh non và kho như vầy "cá kho lạt, ớt thật cay, ăn với vài loại rau đăc sản vùng sông nước.
Đây là lần đầu tôi ăn cá linh non với các loại rau quê ....Là bông điên điển đó. Nói về bông điên điển, đã có nhiều người không biết. Và tôi lại say sưa nói :-Khi tới mùa nước lên, bông điên điển đua nhau chín rộ, dân miền sông nước quê tôi ăn uống giản dị thanh đạm lắm! các bạn chắc không biết ăn bông điên điển đâu, phải không? vì loại rau nầy chỉ có nhiều khi mùa nước lên thôi và mau héo tàn không thể mang đi xa được. Chính vì vậy mà chúng tôi đi xa quê. Nhất là những người xa xứ, gốc gác dân miền tây mùa nầy thèm bông điên điển đổ bánh xèo lắm!
Và anh bạn, nghỉ rằng là.... T.Thảo tôi sống xa quê lâu, không biết cách ăn kiểu dân dả nầy, nên anh bạn đã làm cho tôi một chén với lời thuyết minh...điên điển trước, rồi cho cá linh non vô . Còn anh xả thì... khỏi phải nói, ảnh biết con cá linh từ lúc ảnh lấy vợ miền tây. Và anh thích nhất cá linh kho mía.



món nầy là Cá ngát nấu mẻ



Còn có cá rô kho tộ, thêm món gì tôi quên rồi. Buổi gặp hôm nay không hẹn trước nên tôi đã không gặp thêm được mấy anh bạn hoc khác. Chia tay đêm nay, sáng mai hẹn nhau ăn sáng rồi vợ chồng tôi về SG. Và anh bạn đã tặng cho vợ chồng tôi 2 thùng vuông vuông, lính của anh mang tới để đằng sau xe. Hỏi cái gì vậy anh? anh khoát tay "về saigon thì biết" với nụ cười bí ẩn. Về tới nhà tôi mở ra xem ngay...Và đó là hai thùng cá linh kho mía đóng hộp. Và tôi cũng là mới biết có cá linh đóng hộp nữa. Ôi anh í thiệt là tâm lý.
Một chuyến đi chơi lý thú chan chứa tình "đồng đội". Cá linh ơi hẹn mùa sau nhé!

TT.

Cái món cá Linh nấu mía ăn với bông Điên Điển là đặc sản nha Bangchu. Ở sài gòn kiếm đâu ra? mà có thì củng rớt bóp mới ăn được, không dể kiếm đâu. He he! Nhớ hồi đó có bạn tặng cho mấy hộp cá linh, bây giờ không biết còn không cho tui xin vài...thùng?

Cám ơn bạn Thanh Thảo đã giới thiệu 2 món : cá linh và bông điên điển.

Cá Linh bây giờ không còn nhiều như xưa do người ta cho đắp đê bao ngăn lũ, hạn chế nước vào đồng. Chuyện có vẻ như nghịch lý vì ngày xưa cá linh một kg có 400-500 đồng, người ta mua cho cá lóc bông ăn. Chỉ có người nghèo mới ăn cá linh, còn bây giờ cá linh mấy chục ngàn 1 kí và nghiễm nhiên trở thành đặc sản vì số lượng cá quá ít. Quả thật không ai đoán biết được tương lai.

Riêng mèo vẫn còn nhớ hoài món cháo trắng ăn với cá linh kho mềm rục....

Chào bà con Tân Châu,
Đang mùa nước mà nói đến cá linh là đúng điệu quá rồi. Năm nay nước lớn, cá linh nhiều hơn mọi năm nhưng buồn một nổi là người dân quá ham bắt cá linh non để bán vào đầu mùa làm cho cá linh ít có điều kiện sinh sôi nẩy nở.
Cá linh là đặc sản mùa nước nổi vùng đầu nguồn sông Cửu Long. Đất Tân Châu xưa, vào mùa nước lũ, cá linh nhiều vô kể. Người ta bắt cá linh bằng miệng đáy, vó gạt, đặt dớn... Trong quyển Tân Châu xưa của cụ Nguyễn Văn Kiềm có kế về chuyện "cá linh đua" ở sông Tiền vào những năm một ngàn chín trăm... hồi đó, vào mùa nước cá linh lội thành từng đàn nổi trắng sông vào những đêm trăng sáng.
Nước mắm cá linh thơm ngon, hương vị đậm đà không thua gì nước mắm cá cơm. Còn chế biến cá linh thì ôi thôi đủ món, xin kể ra đây vài món cho bà con nghe thèm chơi như: cá linh nướng lèo (chấm mắm me), cá linh chiên xù, cá linh chiên tẩm bột, cá linh nấu chua, cá linh kho lạt (hoặc kho tương, kho mắm chấm với bông súng, điên điển), chả cá linh nấu canh chua, chả cá linh chiên, chả cá linh xào chuột (có để càri và đậu phộng cho thơm), cá linh kho rụt (ăn cũng giống giống như cá mòi Sumaco), cá linh nhúng giấm... Còn một món độc chiêu nữa là... cháo cá linh, cách làm như sau: lựa cá linh to, lấy rỗ tre chà cho hết vẩy rồi cho vào nồi luộc, lấy nước luộc cá nấu cháo, cá luôc xong lấy cái rổ nhựa chà cho thịt cá lọt xuống rổ, chỉ còn lại xương, thả thịt đã được chà nhuyển vào nồi cháo, thêm gia vị, hành tỏi vào nữa là xong. Nhậu sỉn mà húp được miếng cháo cá linh này thì làm thêm được... chập hai.

phuchau thì sợ ăn cá lắm...lúc nhỏ hay bị mắc xương phải nuốt nguyên cục cơm trắng cho trôi đi cái xương, nên ăn cá rất ngại...chỉ lựa con cá nào...bự ăn thôi. Lẩu bò, lẩu dê, lẩu hải sản Tom yum hấp dẫn hơn dì Thảo ui hihi.

Con nít ăn cá thì dể bị mắc xương. Dì Thảo nhớ lúc nhỏ cũng bị mắc xương cá. Cũng may là chưa mắc xương đến phải vào b.v. Bây giờ nhớ lại cười thầm cái tuổi con nít. Xương nhỏ thì nuốt cục cơm bự để nó lôi cái xương đi luôn. Xương hơi lớn (chứ lớn quá vô b/v rồi) nuốt cũng trôi mà dư âm ở cổ họng còn đau vì nó bị trầy rồi. Vì còn đau nên khóc ti tỉ với má rằng " xương còn chổ nầy". Má cười bảo là sang nhà bác 9 Văn (quán cafe bên cạnh nhà) nhờ bác "cào cổ" là hết. Bác ấy cười, hỏi đau ở đâu con gái? đưa mấy ngón tay cào nhẹ vào phia ngoài cổ, phía xương cá nằm. Thế là nó về nhà một chút là xương biến mất. Người ta nói ai mà "đẻ ngược" thì vuốt xương cá hiệu nghiệm lắm a! là bác í Bây giờ nghỉ lại thì là do xương cá đã trôi xuống rồi nhưng chổ đó vẫn còn đau, nên "nó"tưởng còn. Vậy đó, nó tin điều đó nên nó bị mắc xương là chạy tìm bác ấy
Rồi còn nữa, có lúc mắc xương cá nhỏ thôi mà dì Thảo khóc ầm lên, ông anh bảo ăn chuối ...uống nước. Xong rồi vổ đầu dì T...anh xòe bàn tay có cái xương bé tí "nó chạy lên đầu rồi nè" hết khóc