Một Loài Ốc "Đẹp"Nhắc đến các món ốc thì đa số người dân Tân Châu quê mình thường "tưởng tượng" đến ốc gạo hay món ốc bươu luộc chấm nước mắm ăn với khế sống và chuối chát. Hôm nay, phuchau xin được giới thiệu thêm một món ốc của vùng khác (tất nhiên không phải là món ốc bươu vàng rồi
), loài ốc này phuchau được biết đến "nó" vào hè năm nhất khi ra Nha Trang thực tập sinh học. "Nó" có một mỹ danh rất đã: Ốc Vú Nàng (Cellana nigrolineata.)
Theo tài liệu khoa học thì Ốc vú nàng xuất hiện ở nhiều vùng biển nước ta như Côn Đảo (Bà Rịa – Vũng Tàu), đảo Lao Câu và đảo Phú Quý (Bình Thuận), Cù Lao Chàm (Quảng Nam), Cù lao Ré (Quảng Ngãi), khu vực Đại Lãnh dưới chân đèo Cổ Mã (Khánh Hòa)... Thơ dân gian miền Trung có câu:
“Ra Lao ghé lại Hương Làng
Hỏi thăm Anh Phải: Vú Nàng lớn chưa?
Anh Phải vòng tay xin thưa:
Vú Nàng đã lớn nhưng chưa ai sờ...”
Tuy nhiên biển Côn Đảo đặc biệt thích hợp với sự phát triển của loài nhuyễn thể này. Mỗi con ốc vú nàng thường chỉ to bằng ba ngón tay của người lớn, nhưng ốc vú nàng Côn Đảo có con to gần bằng bàn tay. Đây là một trong những đặc sản của quần đảo phía đông nam này vì ốc vú nàng ở đây đặc biệt lớn, thơm, ngọt và ngon hơn ở các vùng biển khác. Người dân Côn Đảo truyền miệng từ nhiều chục năm nay câu ca dao:
"Ai qua Đá Thắm, Bãi Bàng
Hỏi thăm Ông Đụng: vú nàng nơi đâu?
Vú nàng ở tận Hàng Cau
Tù ăn đỡ đói thù sâu ngất trời…”
Ốc vú nàng là một loại đặc sản biển quý hiếm có hình chóp lệch, trên đỉnh có một cái núm nhỏ, chỉ sinh sống trên các ghềnh đá. Ốc vú nàng có hình dáng giống đôi gò bồng đảo của các cô gái dậy thì căng tròn đầy sức sống. Hơn nữa, ốc vú nàng lớn bằng kích cỡ "vú nàng thật". Vỏ ngoài màu đen xám, mặt trong được bao bọc bằng xà cừ cứng chắc. Ốc vú nàng càng lớn, vỏ có màu hồng càng đậm. Nếu dùng cát xát vào vỏ thì toàn thân con ốc ánh lên một mầu hồng sáng có nhũ lấp lánh, tuyệt đẹp và gợi cảm. Người ta bảo, ốc vú nàng khi còn nhỏ cái núm đen ở trên vỏ quay lên phía trên, còn khi lớn thì núm đen đó chuyển hướng nằm phía dưới. Những người bắt ốc vú nàng phải chịu khó ngâm mình dưới nước, dùng dao cạy từng con ốc bám chặt vào thành đá bằng lớp da bụng mềm mại. Ốc vú nàng có quanh năm, nhưng chỉ xuất hiện nhiều vào những ngày trăng tròn.
Ốc vú nàng được dân sành ăn chế biến thành nhiều món khác nhau với cách làm rất đơn giản mà vẫn giữ nguyên hương vị đặc trưng, dù luộc, nướng, hay làm món trộn, làm gỏi v.v… thì đều ăn rất ngon. Ốc vú nàng ăn giòn giòn, ngọt ngọt, không quá béo như thịt, không quá dai như sò, nghiêu, không nhỏ như hàu và có hương vị đậm đà khó quên. Những con ốc vú nàng mới ngậm sữa có vị thơm ngậy, không lẫn với bất cứ món ăn đặc sản nào. Ngoài ra, các món chế biến từ ốc vú nàng ngon còn là nhờ vị thơm nổi tiếng của nước mắm ở Côn Đảo. Ngày trước, các món ăn được chế biến từ ốc vú nàng chỉ có vua chúa mới được thưởng thức. Sau này, ốc vú nàng trở thành món ăn thường ngày của người dân đi biển. Hàng năm ngư dân đánh bắt ốc vú nàng để cung cấp cho các nhà hàng và tiệm ăn một số lượng khá lớn, mọi người tò mò thích ăn là vì cái tên gọi của nó đọc lên nghe hấp dzẫn, cũng như xung quanh nó có nhiều câu chuyện rất thú vị và muốn cảm nhận “vị ngon” hiếm có của biển cả! Chỉ vì cái tên "vú nàng" đầy liên tưởng mà loài ốc này đang có nguy cơ bị tuyệt chủng.
Nếu có dịp đi trên những chuyến tàu vào Nam, qua khỏi nhà ga Mường Mán, bạn cũng đừng ngạc nhiên khi nghe tiếng rao lanh lảnh của các cô gái bán hàng trên xe:
"Ai...ăn... vú nàng không?"
Như đã nói trên, theo thông tin gần đây thì thật đáng buồn: hiện nay ốc vú nàng rất khó kiếm. Người ta bảo: ốc vú nàng bây giờ khan hiếm lắm và có tìm được chăng cũng chỉ là những chú ốc vú nàng nhỏ xíu, những con lớn người ta đã bắt ăn gần hết cả rồi! Vì thế bài viết này chỉ có tính chất tham khảo, mong các bạn đừng lùng kiếm để ...ăn ốc vú nàng làm chi! hehe.
Một số hình cung cấp từ website của một bạn...nhậu
Hình ảnh Ốc vú nàng lúc còn sống
Ốc vú nàng cháy mỡ hành đậu phộng
Lẩu Ốc vú nàng
