PHÂN TÍCH "TÌNH ANH BÁN CHIẾU" - MINH HỌA 1.1

ongdungthong

MINH HỌA 1.1
Ông dung Thông

Đến đây, chúng ta chỉ mới vừa hoàn tất việc phân tích câu một (gồm cả đoạn hò gối đầu vô vọng cổ) bài TABC. Những điều học hỏi được có thể tóm lươc thành mấy yêu cầu như sau:
- Ý và lời từng câu phải thật rõ, thật gọn
- Giữa các câu phải có sự liền lạc, nối kết chặt chẽ về ý.
- Câu vô vọng cổ, phải xem xét kỹ: nếu cần thì thêm mệnh đề phụ bổ sung cho ý chính, còn không thì thôi; “bổ sung” … khơi khơi chỉ tổ làm nhạt, thậm chí nhiều khi làm hư ý chính.
Những đòi hỏi “nhẹ nhàng” đó thoạt xem tưởng chừng em bé cấp 2, cấp 3 nào khá văn một chút cũng đều thỏa mãn được, nhưng thực tế (khá đau lòng) là ngay cả những soạn giả viết Vọng cổ thành danh lâu năm vẫn còn chưa đạt yêu cầu.
Dưới đây là một minh họa điển hình cho cái việc “chưa đạt yêu cầu”đó.

ĐÒ CHIỀU TÔ CHÂU
Tân nhạc: Hoàng Hiệp
Vọng cổ: Trọng Nguyễn

VỌNG CỔ

1/ Nữ: Anh ơi! chỉ cách một con sông thôi mà núi Tô Châu phải nhờ con đò ngang đưa anh sang bến. Để thăm lại Hà Tiên khi chiều vương núi biếc, khói xám lan lan mờ nhạt nước… sông… hồ.
Nam: Em ái ngại nhìn anh người khách lạ trên đò.
Đôi mắt ấy dường như em muốn hỏi:
Nữ: Anh ở nơi nào mà áo trận vướng bụi đường xa?(-)
Nam: Anh mơ màng trong ý nghĩ thiết tha, mũi Cà Mau là quê hương anh đó.
Nữ: Trên bầu trời mây lưu luyến trôi qua, khi đò cập bến buổi chia tay không từ giã…

a/ “Anh ơi! chỉ cách một con sông thôi mà núi Tô Châu phải nhờ con đò ngang đưa anh sang bến. Để thăm lại Hà Tiên khi chiều vương núi biếc, khói xám lan lan mờ nhạt nước… sông… hồ.”

Tôi không rành địa hình đất Hà Tiên, chỉ căn cứ vào chữ nghĩa của câu mà nêu ra đây vài thắc mắc:

Cô lái đò đang chở người “áo trận vướng bụi đường xa” sang phía núi Tô Châu để thăm lại Hà Tiên lúc nắng chiều vương núi biếc giữa “làn khói xám lan lan mờ nhạt nước sông hồ”.

Khói ở đâu ra vậy?

- Nếu bảo khói ấy đến từ phía bến Tô Châu thì đó là thứ khói gì mà từ đó có thể lan tỏa ra xa đến nỗi làm mờ nhạt cả mặt nước sông (và cả mặt nước hồ nữa; hồ nằm cạnh sông?)?
- Nếu không phải vậy thì khói ấy chỉ còn có thể bốc lên ngay trên sông hoặc trên hồ. Chẳng lẽ người ta đang hè nhau…đốt thuyền?

Suy nghĩ mãi không ra, cuối cùng tôi tôi đành phải đoán rằng không phải khói, mà là sương: sương chiều đang dâng lên làm mờ mặt nước sông. Nếu đúng là sương thì tại sao tác giả không gọi sương là sương, lại gọi sương là khói ???

b/ “Đôi mắt ấy dường như em muốn hỏi:”

Ý đơn giản thế mà tác giả lại viết thành một câu hoàn toàn vô nghĩa. Rõ ràng ý tác giả là:
- Đôi mắt ấy dường như muốn hỏi
Hoặc:
- Qua đôi mắt ấy, dường như em muốn hỏi
Thật không hiểu sao người viết lại có thể cẩu thả đến vậy !

c/ “Nữ: Trên bầu trời mây lưu luyến trôi qua, khi đò cập bến buổi chia tay không từ giã…”

“ khi đò cập bến buổi chia tay không từ giã” nghĩa là gì hở trời?! Sao tác giả sợ chữ “là” đến độ không dám dùng nó vào cái chỗ mà ngoài chữ này còn chữ nào khác được ?: “khi đò cập bến là chia tay không từ giã”.

- “Nữ: Trên bầu trời mây lưu luyến trôi qua,”

Các bạn trẻ đang tập sáng tác Vọng cổ nên để ý kỹ câu này, một câu rất vụng về!

Mời các bạn xem lại cách soạn giả Viễn Châu mượn âm thanh để gia tăng cường độ nỗi buồn trong lòng anh bán chiếu:

-“…trong gió lạnh chiều đông bỗng có ai dạo lên tiếng nguyệt cầm như gieo vào lòng tôi một nỗi buồn thê thảm”.

Tiếng nguyệt cầm không thể gây nên nỗi buồn thê thảm nếu âm điệu của nó "không gieo vào lòng tôi". Âm thanh, hình ảnh tự chúng không mang ý nghĩa gì cả nếu chúng không, bằng cách nào đó, tác động vào lòng người thấy, người nghe. Không có nhịp cầu "gieo vào lòng tôi", tiếng nguyệt cầm tuyệt không thể tác động vào tâm trạng “tôi” được.

Còn ở đây, không có nhịp cầu nối nào giữa “Trên bầu trời mây lưu luyến trôi qua” và “khi đò cập bến buổi chia tay không từ giã" hết; thành ra tuy có mây lưu luyến trôi qua trên bầu trời, mà có cũng bằng không. Thật uổng phí một ý khá hay! Ý đó, nếu tôi không hiểu lầm, thì là như vầy:

Trên bầu trời mây lưu luyến ngừng trôi như muốn kéo dài thêm/làm chậm lại phút giây đò cập bến; vì đó là thời khắc chia tay không từ giã.

Chỉ cần một chút gia công, thêm thắt, sắp xếp lại đôi chữ là tạo được mối liên hệ giữa mây trên trời và đò trên mặt nước liền. Sao tác giả lại đành để cho 1 ý hay của mình trở thành… nhạt hơn cả “khói xám lan lan trên mặt nước sông hồ” ?

Chỉ trong một câu (Vọng cổ) mà có đến chừng ấy sai sót, vụng về !

Chẳng đáng thương (cho Vọng cổ thời đương đại) lắm sao ?!

Nguyen Tan

{L_QUOTE}:

"Anh ơi! chỉ cách một con sông thôi mà núi Tô Châu phải nhờ con đò ngang đưa anh sang bến"

NT tui thì khổng rành về nghệ thuật cho lắm,nhưng đọc sơ bài phân tích của anh ODT, đúng hơn là bài vọng cổ đó, tui thấy câu trích dẫn ở trên hơi ngộ về ý: chỉ cách một con sông thì khg đáng nhờ con đò ngang sao? Vậy hổng biết ý tác giả là cách mấy con sông mới đáng nhờ (con đò ngang)? còn chỉ cách một con sông thì đừng đi đò, mà mỗi người phải tự mình bơi (lội) sang chắc? :alien:

Xin phép hỏi: Anh ODT có chắc là mình đã chép chính xác câu cú trong TÁC PHẨM NGHỆ THUẬT đó hay không?

ongdungthong

Nguyen Tan {L_WROTE}:

{L_QUOTE}:

"Anh ơi! chỉ cách một con sông thôi mà núi Tô Châu phải nhờ con đò ngang đưa anh sang bến"

NT tui thì khổng rành về nghệ thuật cho lắm,nhưng đọc sơ bài phân tích của anh ODT, đúng hơn là bài vọng cổ đó, tui thấy câu trích dẫn ở trên hơi ngộ về ý: chỉ cách một con sông thì khg đáng nhờ con đò ngang sao? Vậy hổng biết ý tác giả là cách mấy con sông mới đáng nhờ (con đò ngang)? còn chỉ cách một con sông thì đừng đi đò, mà mỗi người phải tự mình bơi (lội) sang chắc? :alien:

Xin phép hỏi: Anh ODT có chắc là mình đã chép chính xác câu cú trong TÁC PHẨM NGHỆ THUẬT đó hay không?

Nguyen Tan mến !
Bài phân tích này mình gởi cho 1 trang Web chuyên về cổ nhạc. Kéo xuống đây cho vui chút thôi.
Câu vô vọng cổ của TÁC PHẨM NGHỆ THUẬT này chắc là chính xác.
Ở trang Web chuyên về cổ nhạc đó, người ta bênh vực các TÁC PHẨM NGHỆ THUẬT như thế này lắm. Không thấy họ ..la làng thì có thể tin chắc là phần trích dẫn không sai.
Xin lỗi vì hồi âm quá chậm.

Trường Trung Học Công Lập Tân Châu

Đăng nhập

Trung Học Tân Châu

PHÂN TÍCH "TÌNH ANH BÁN CHIẾU" - MINH HỌA 1.1

Ai đang trực tuyến?

Ai đang trực tuyến?